วันที่ 2 – 3 พฤษภาคม 2565 นายรพีทัศน์ อุ่นจิตตพันธ์ ผู้อำนวยการกองส่งเสริมการอารักขาพืชและจัดการดินปุ๋ย มอบหมายให้นางชัญญา ทิพานุกะ ผู้อำนวยการกลุ่มส่งเสริมการจัดการดินปุ๋ย พร้อมเจ้าหน้าที่กองส่งเสริมการอารักขาพืชและจัดการดินปุ๋ย จัดสัมมนาเชิงปฏิบัติการเจ้าหน้าที่ดินปุ๋ย ระดับประเทศ หลักสูตร “รู้ดิน รู้ปุ๋ย และขับเคลื่อน ศดปช. สู่ความสำเร็จ” ครั้งที่ 2 ทางระบบออนไลน์ (Zoom Meeting) ซึ่งดำเนินงานภายใต้กิจกรรมศูนย์เรียนรู้การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตสินค้าเกษตร กิจกรรม พัฒนาศูนย์เครือข่ายศูนย์จัดการดินปุ๋ยชุมชน ปี 2565
ผู้เข้าสัมมนาประกอบด้วยเจ้าหน้าที่ผู้รับผิดชอบงานดินปุ๋ยระดับเขต จังหวัด อำเภอ ศูนย์ส่งเสริมเทคโนโลยีการเกษตรด้านอารักขาพืช และส่วนกลาง รวมจำนวน 989 คน โดยมีวิทยากรจากภาครัฐและเอกชนที่เกี่ยวข้องให้ความรู้ เช่น กรมส่งเสริมการเกษตร กรมวิชาการเกษตร กรมพัฒนาที่ดิน มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ องค์กรความร่วมมือระหว่างประเทศของเยอรมัน (GIZ) ในประเด็นสำคัญ ๆ เช่น การใช้ปุ๋ยเคมีให้มีประสิทธิภาพสูง (4 ถูก) การจัดการดินและปุ๋ยแบบผสมผสาน การวินิจฉัยและการแก้ไขอาการขาดธาตุอาหารโดยการวิเคราะห์ดินและพืช จุลินทรีย์เพื่อการปรับปรุงดินและการอารักขาพืช การปรับพื้นที่ด้วยระบบเลเซอร์เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการผลิต (Laser Land Levelling) การผลิตและการใช้แหนแดงเพื่อลดการใช้ปุ๋ยเคมี ปุ๋ยแพงแก้ปัญหาอย่างไร เป็นต้น
การสัมมนาครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาศักยภาพและเพิ่มเติมความรู้ให้เจ้าหน้าที่ผู้รับผิดชอบงานดินปุ๋ย ให้มีความรู้ ความสามารถในการถ่ายทอดองค์ความรู้ด้านดินและปุ๋ยที่ถูกต้องสู่เกษตรกร รวมทั้ง ติดตามความก้าวหน้าของการดำเนินงานของ ศดปช. หลังจากการสัมมนาครั้งที่ 1 ระหว่างวันที่ 21-23 กุมภาพันธ์ 2565 ซึ่งผู้เข้าอบรมและผู้แทนสมาชิก ศดปช. ได้เรียนรู้และฝึกปฏิบัติการใช้ Smart A4 เป็นเข็มทิศนำทางการดำเนินงานของ ศดปช. ที่สมาชิก ศดปช. เป็นผู้กำหนดแผนการพัฒนา จากปัญหาอุปสรรคที่เป็นเป้าหมายร่วมของ ศดปช. ก่อเกิดเป็นแผนปฏิบัติการ หรือ Action Plan ที่ ศดปช. สามารถดำเนินการพัฒนาหรือแก้ไขได้ด้วยตนเอง หรือดำเนินการแก้ไขได้ทันที ซึ่งเป็นการแก้ไขปัญหาบนฐานความคิดพึ่งตนเอง เพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน
ในการนี้ นายนวนิตย์ พลเคน รองอธิบดีกรมส่งเสริมการเกษตร ประธานในพิธีเปิดการสัมมนา ได้เน้นย้ำ ให้เจ้าหน้าที่ผู้รับผิดชอบงานดินปุ๋ยของกรมส่งเสริมการเกษตรทั่วประเทศ ตระหนักถึงความสำคัญของการจัดการดินและปุ๋ยที่ถูกต้อง นำความรู้ที่ได้รับจากวิทยากรจากเวทีการสัมมนาไปถ่ายทอดให้เกษตรกรใช้ปุ๋ยได้อย่างถูกต้อง โดยเฉพาะในภาวะปุ๋ยเคมีราคาแพง การส่งเสริมให้เกษตรกรมีความรู้ในการจัดการดินและปุ๋ยที่ถูกต้องเป็นเรื่องที่สำคัญมาก พยายามใช้ภาษาที่สื่อให้เกษตรกรเข้าใจได้ง่าย ทั้งในส่วนของใช้ปุ๋ยให้ถูกต้อง ใช้ปุ๋ยอย่างมีประสิทธิภาพ ตามหลักการ 4 ถูก ให้เจ้าหน้าที่ใช้ ศดปช. เป็นกลไกหลักในการถ่ายทอดความรู้ด้านดินและปุ๋ย สนับสนุนให้ ศดปช. เข้มแข็งเป็นที่พึ่งด้านดินและปุ๋ยให้กับเกษตรกรทั่วประเทศ
สำหรับการสัมมนาวันที่สองมีการนำเสนอความก้าวหน้าของการดำเนินงานตามแผนปฏิบัติการ หรือ Action Plan โดยผู้แทนของ 5 จังหวัด ใน 5 ชนิดพืช ได้แก่ ข้าว-จ.สุพรรณบุรี ผัก-จ.ราชบุรี ไม้ผล-จ.จันทบุรี มันสำปะหลัง-จ.นครราชสีมา และข้าวโพดเลี้ยงสัตว์-จ.เลย และมีการเสนอตัวอย่างการกำหนดแผนการพัฒนา ศดปช. ในภาพรวมของจังหวัด (จ.พิจิตร)
สำหรับปัญหาหรืออุปสรรคที่ ศดปข. ไม่สามารถดำเนินการแก้ไขได้ด้วยตนเอง ก็จะถูกเจ้าหน้าที่สำนักงานเกษตรอำเภอ/จังหวัด หยิบยกเป็นประเด็นในการส่งเสริมหรือถ่ายทอดเทคโนโลยีให้กับ ศดปช. นั้น ๆ ต่อไป หรือจะใช้เป็นประเด็นปัญหาสำหรับทำแปลงสาธิต แปลงทดสอบ หรือแปลงวิจัย ซึ่งในเวทีการสัมมนาได้ยกตัวอย่าง การดำเนินการของจังหวัดกำแพงเพชร ที่เกษตรตำบลขับเคลื่อน ศดปช. ด้วยการใช้แปลงเรียนรู้เป็นเครื่องมือขยายผลองค์ความรู้สู่เกษตรกรในพื้นที่ โดยมีเข็มทิศที่ใช้ Smart A4 วางแผนพัฒนาบนฐานการคิดพึ่งตนเอง จัดทำแปลงเรียนรู้หรือแปลงทดสอบในประเด็นที่สมาชิกต้องการเรียนรู้ร่วมกัน ด้วยการใช้กระบวนการโรงเรียนเกษตรกร ซึ่งเป็นการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมที่ยึดเกษตรกรเป็นศูนย์กลาง ให้เกษตรกรร่วมกันคิด วิเคราะห์ แก้ไขปัญหา เก็บข้อมูลและสรุปผลแปลงเรียนรู้ร่วมกัน อันจะนำไปสู่การตัดสินใจยอมรับความรู้หรือเทคโนโลยีของเกษตรกรในชุมชนต่อไป
*******************************************************************************
ติดตามความรู้ วิชาการดิน ปุ๋ย และความเคลื่อนไหวเกี่ยวกับวงการดินปุ๋ย ของกรมส่งเสริมการเกษตร ได้ทาง Facebook “รู้ดิน รู้ปุ๋ย”
